فرق کارت گرافیک لپ تاپ با کامپیوتر 💻

کارت گرافیک یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر سیستم کامپیوتری است و وظیفه تولید خروجی تصویری برای نمایشگر را بر عهده دارد. اما وظایف آن تنها به نمایش تصویر محدود نمی‌شود؛ کارت گرافیک عملیات سنگینی مانند پردازش ریاضی، پویانمایی دو بعدی و سه بعدی، و شتاب‌دهی گرافیکی را نیز انجام می‌دهد.

کارت گرافیک چگونه کار می‌کند؟

برخلاف پردازنده مرکزی (CPU) که تعداد محدودی هسته دارد، کارت گرافیک دارای هزاران هسته کوچک‌تر است که به طور همزمان محاسبات تصویری را انجام می‌دهند. این کارت در قالب یک برد مدار چاپی تولید می‌شود و به عنوان رابط میان پردازنده و نمایشگر عمل می‌کند. بنابراین کیفیت تصویر و سرعت اجرای نرم‌افزارهای گرافیکی به نوع کارت گرافیک بستگی دارد.

انواع کارت گرافیک

به طور کلی دو نوع کارت گرافیک وجود دارد:

۱. کارت گرافیک مجتمع (Integrated)

این نوع درون پردازنده اصلی تعبیه شده و از حافظه رم سیستم استفاده می‌کند. کارت‌های مجتمع مصرف انرژی کمتری دارند اما برای بازی و کارهای سنگین گرافیکی مناسب نیستند. نمونه‌هایی مانند Intel Iris Xe یا HD Graphics از این دسته‌اند.

۲. کارت گرافیک مجزا (Dedicated)

این نوع دارای حافظه اختصاصی به نام VRAM است و به صورت مستقل از CPU کار می‌کند. در اجرای بازی‌ها، رندر سه‌بعدی، طراحی و کارهای گرافیکی حرفه‌ای، عملکرد بسیار بهتری دارد. حجم VRAM در کارت‌های مجزا معمولاً بین ۲ تا ۸ گیگابایت است.

تفاوت کارت گرافیک لپ تاپ با کامپیوتر

در سیستم‌های دسکتاپ فضای بیشتری برای خنک‌سازی و تغذیه وجود دارد؛ در نتیجه کارت گرافیک دسکتاپ معمولاً قوی‌تر، بزرگ‌تر و قابل تعویض است. در مقابل، کارت گرافیک لپ تاپ‌ها به دلیل محدودیت فضا و انرژی، بهینه‌تر و کوچک‌تر طراحی می‌شوند.

تا چند سال پیش، شرکت‌هایی مانند NVIDIA و AMD برای کارت‌های گرافیک لپ تاپ و کامپیوتر نام‌های مشابهی انتخاب می‌کردند و تنها با اضافه کردن حرف M تفاوت ایجاد می‌کردند؛ مثلاً:
AMD Radeon R9 380 (مخصوص دسکتاپ) و AMD Radeon R9 M380 (مخصوص لپ تاپ).

امروزه اما پسوند «M» حذف شده و مدل‌های جدید لپ تاپ از کارت‌های مشابه نسخه دسکتاپ استفاده می‌کنند؛ مانند GTX 1060، RTX 3070 و RX 6800M که عملکردی بسیار نزدیک به نسخه‌های دسکتاپ دارند.

نحوه نام‌گذاری کارت‌های گرافیک

🔸 کارت‌های AMD

پس از حذف پسوند M، کارت‌های AMD با پیشوند RX عرضه می‌شوند. عدد بعد از R نشان‌دهنده نسل کارت است (مثلاً R9 از نسل جدیدتر از R7 است) و عدد آخر نشان‌دهنده اصلاحات فنی است. وجود حرف X در انتهای نام نیز نشان‌دهنده سرعت بالاتر نسبت به نسخه استاندارد است.

🔸 کارت‌های NVIDIA

سری‌های GTX و RTX برای کاربران حرفه‌ای و گیمرها طراحی شده‌اند. کارت‌های RTX جدیدتر از GTX بوده و از فناوری Ray Tracing و DLSS پشتیبانی می‌کنند.

🔸 کارت‌های Intel

کارت‌های گرافیک مجتمع اینتل معمولاً با نام‌هایی مثل HD Graphics 620 یا Iris Xe شناخته می‌شوند. در این مدل‌ها هر چه عدد بالاتر باشد، قدرت پردازشی نیز بیشتر است.

نکات مهم هنگام خرید کارت گرافیک یا لپ تاپ گرافیکی

• بررسی مقدار VRAM (حافظه گرافیکی اختصاصی)
• سرعت کلاک یا Boost Clock
• پهنای باند حافظه (Memory Bandwidth)
• نسل شکاف PCIe
• نوع کولینگ و مصرف انرژی

اگر قصد خرید لپ تاپ یا کامپیوتر گرافیکی دارید، پیشنهاد می‌کنیم مدل‌های استوک با گارانتی تست واقعی را از فروشگاه اول استوک بررسی کنید. در AvvalStock، تمامی سیستم‌ها قبل از فروش به‌صورت تخصصی تست می‌شوند و گزارش سلامت قطعات در فاکتور درج می‌گردد.

💬 جمع‌بندی

در نهایت، تفاوت کارت گرافیک لپ تاپ و کامپیوتر در قدرت، اندازه، خنک‌سازی و امکان ارتقا خلاصه می‌شود. اگر به دنبال عملکرد حداکثری در بازی یا طراحی هستید، کارت گرافیک دسکتاپ انتخاب بهتری است؛ اما اگر قابل‌حمل بودن و مصرف پایین انرژی برایتان مهم‌تر است، لپ تاپ با کارت گرافیک RTX یا Quadro گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.