چطور سلامت هارد HDD و SSD را بررسی کنیم؟ (راهنمای کامل و عملی)
در دنیای دیجیتال، هارددیسکها مثل قلب سیستم عمل میکنند. چه از نوع HDD باشند و چه SSD، اطلاعات حیاتی شما روی این قطعات ذخیره شدهاند. از آنجایی که خرابی ناگهانی هارد میتواند منجر به از دست رفتن دادهها، اطلاعات شخصی یا پروژههای مهم شود، دانستن روشهای بررسی سلامت هارد دیسک از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مقاله به صورت کاملاً تخصصی و کاربردی بررسی میکنیم که چگونه میتوان وضعیت سلامت هارد HDD و SSD را ارزیابی کرد، چه نرمافزارهایی برای این کار مناسب هستند و چه نشانههایی را باید جدی بگیریم.
چرا بررسی سلامت هارد HDD و SSD اهمیت دارد؟
پیشگیری از خرابی ناگهانی
جلوگیری از از دست رفتن دادهها
افزایش طول عمر هارد
ارتقاء عملکرد کلی سیستم
ارزیابی قبل از خرید و فروش دستگاههای استوک یا دست دوم
روش های بررسی سلامت هارد HDD
1. استفاده از ابزار CrystalDiskInfo (رایگان و دقیق)
یکی از محبوبترین ابزارهای بررسی سلامت هارد که پارامترهای S.M.A.R.T را آنالیز میکند.
اطلاعاتی که CrystalDiskInfo نمایش میدهد:
- دمای فعلی دیسک
- تعداد دفعات روشن شدن
- مدت زمان کارکرد
- تعداد سکتورهای آسیبدیده
- وضعیت سلامت کلی (Good / Caution / Bad)
2. بررسی صدای هارد (برای HDD)
اگر هنگام کارکردن سیستم، صداهای غیرعادی مثل “تقتق” یا “کلیک” میشنوید، ممکن است نشانهای از خرابی مکانیکی هارد باشد. این مورد را باید جدی بگیرید و فوراً از اطلاعات بکاپ بگیرید.
3. بررسی خطاهای دیسک با دستور CHKDSK
در ویندوز، میتوانید با استفاده از دستور زیر در Command Prompt سلامت فایلسیستم را بررسی کنید:
chkdsk C: /f /r
این دستور سکتورهای معیوب را اسکن و در صورت امکان، اصلاح میکند.
⚙️ روشهای بررسی سلامت هارد SSD
1. استفاده از نرمافزارهای اختصاصی برند سازنده
بسیاری از تولیدکنندگان SSD، ابزارهایی اختصاصی برای بررسی سلامت و عملکرد درایو ارائه میکنند:
| برند | نرمافزار پیشنهادی |
|---|---|
| Samsung | Samsung Magician |
| Western Digital | WD Dashboard |
| Crucial | Crucial Storage Executive |
| Kingston | Kingston SSD Manager |
✅ این ابزارها اطلاعات دقیقی مثل میزان مصرف شده از عمر SSD (Wear Leveling)، تعداد عملیات نوشتن، دمای SSD و گزارش سلامت کلی را ارائه میدهند.
2. بررسی با CrystalDiskInfo
این نرمافزار همچنین برای SSD نیز مفید است و اطلاعات S.M.A.R.T را به تفکیک نمایش میدهد، از جمله:
- Power-on Hours
- Total Host Writes
- Health Status (%)
3. توجه به کندی ناگهانی سیستم
برخلاف HDD، در SSDها کندی در سرعت خواندن و نوشتن میتواند اولین هشدار خرابی باشد. اگر SSD به طور ناگهانی دچار افت سرعت شدید شود، احتمالاً زمان تعویض آن نزدیک است.
⚠️ علائم هشداردهنده خرابی هارد
- کند شدن شدید سیستم
- فریز شدن ویندوز
- بالا نیامدن سیستم عامل
- نمایش خطای Blue Screen
- گم شدن فایلها یا فولدرها
- شنیدن صدای غیرعادی (در HDD)
چکار کنیم اگر سلامت هارد ضعیف بود؟
- بلافاصله از اطلاعات بکاپ بگیرید
- از نرمافزارهایی مانند Acronis یا Macrium برای گرفتن ایمیج استفاده کنید
- اگر هارد هنوز در گارانتی است، به گارانتی مراجعه کنید
- برای دادههای حیاتی، از سرویسهای ریکاوری استفاده کنید
نکات مهم برای کاربران لپتاپهای استوک
اگر قصد خرید لپتاپ استوک دارید، حتماً قبل از خرید سلامت هارد را بررسی کنید. فروشگاههایی مثل اول استوک تمام دستگاهها را از نظر سلامت هارد، CPU، رم و باتری تست کرده و با ضمانت تحویل میدهند.
✅ جمعبندی
بررسی سلامت هارد HDD و SSD یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه برای حفظ امنیت اطلاعات است. استفاده از ابزارهایی مثل CrystalDiskInfo یا نرمافزارهای برندهای معتبر به شما کمک میکند تا به موقع از مشکلات مطلع شوید و اقدام لازم را انجام دهید.
فراموش نکنید: همیشه بکاپ گرفتن از اطلاعات، بهترین راه محافظت است!
سوالات متداول
در موارد مکانیکی، معمولاً تعمیر پرهزینه است و صرفه ندارد. در موارد نرمافزاری ممکن است با ابزارهای ریکاوری قابل حل باشد.
بله، اگر میزان سلامت SSD زیر ۷۵٪ باشد، باید آن را تعویض کنید.
حداقل هر ۳ ماه یکبار یا هر زمان که احساس کندی یا مشکل کردید.
اشتراک گذاری
